Okuma-Anlama Sürecinde İşe Koşulan Stratejiler ve Bu Stratejiler Kapsamında Kullanılan Taktikler

Abstract

Yazılı metinlerden hareketle öğrenme bireyin yaşamında önemli bir yer tutar. Bireyin okuduğu metinlerden yeterince yararlanabilmesi, okuma-anlama becerisini etkin kullanmasına bağlıdır. Becerilerin etkin kullanımı ilk okuma yazma becerisinin edinilmesi sırasında okuma-anlama stratejileriyle uyumlu taktiklerin işe koşulmasıyla doğrudan ilişkilidir. Bireyin okuma anında okuma anlama stratejileriyle uyumlu taktikleri seçmesi ve kullanması onun okuduğu metni anlamasını ve günlük yaşamında kullanmasını sağlar. Etkili bir okuma anlama süreci, okuma öncesi, okuma anı ve okuma sonrası işe koşulan stratejileri içerir. Her strateji kapsamında işe koşulan taktikler, bireyin bilişsel sitiline, öğrenme amacına, biliş bilgisini yönetmesine ve seçtiği metne göre şekillenir. Bu çalışmada öğrencilerin amaçlı okuma-anlama sürecinde işe koştukları öğrenme stratejileri ve stratejileri etkin hale getirmede işe koştukları taktikleri tercih etme düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Okuma öncesi, okuma anı ve okuma sonrası tercih edilen taktiklerle, bu taktiklerin amaçlı okuma, devam edilen bölüm ve okunan metnin türüyle ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler yüzdelik (%) ve kay kare (X_) bağımsızlık test tekniğiyle test edilmiştir. Veriler, SPSS paket programından yaralanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.

Abstract Learning, especially regarding written texts, has an important place in individuals- life. It is necessary to use the skills of reading and understanding effectively for a person to get enough benefit from a text. There is a direct relationship between the strategies and efficient usage of reading and understanding skills. If a person chooses some tactics which appropriate with reading and understanding strategies, It helps him to understand and use the text in his daily life. An effective reading process includes some strategies that could be before reading, while reading and after reading. The tactics in each strategy changes according to the individual‘s cognitive style, objectives, directing metacognition and the chosen text. The purpose of the study is to find out what are the strategies during the purposeful reading and understanding process and the tactics of the students to activate those strategies. The relationship between tactics which are before, during and after reading and purposeful reading, departmant and the type of text were tried to determined. The data were tested by percentage and che-square independent test technics. To analyze the data SPSS package program was used and some suggestions were given according to the findings.