Haldun Taner Oyunlarında Jung Tipolojisi

Abstract

Bu çalışma, Haldun Taner’in tiyatro eserlerinde yarattığı karakterlerin, Carl Gustav Jung'un tipoloji kuramı çerçevesinde detaylı olarak incelenmesini hedeflemektedir. Haldun Taner, Türk tiyatrosunun en önemli temsilcilerinden biri olarak, eserlerinde modern ve geleneksel ögeleri bir araya getirerek Türk tiyatro sahnesine özgün ve yenilikçi bir bakış açısı kazandırmıştır. Karakterlerindeki çeşitlilik Taner’in her yönden incelenmesi gereken eserler ortaya koyduğunu göstermiştir. Taner'in oyunlarında yer alan karakterler, Jung’un içedönüklük-dışadönüklük, düşünme-hissetme, duyum-sezgi gibi psikolojik işlevlere dair izler taşıyarak, bireysel ve toplumsal yapılar arasındaki dinamikleri açığa çıkarmaktadır. Tez kapsamında, Haldun Taner’in tüm tiyatro eserleri ele alınmış olup, yalnızca “Vatan Kurtaran Şaban” haricindeki diğer kabare oyunları, karakterlerde derinlik bulunmadığı gerekçesiyle incelemeye dâhil edilmemiştir. Taner'in tiyatro metinlerinde oluşturduğu karakterlerin, toplumsal ve bireysel kimlikleri, Jung’un psikolojik tipler teorisi ışığında analiz edilerek değerlendirilmiştir. Bu inceleme, Türk tiyatrosuna karakter derinliği açısından psikolojik bir perspektif kazandırmayı ve Haldun Taner’in karakter yaratımında Jung’un tipolojisinin nasıl bir etkiye sahip olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular, Jung’un tipoloji kuramının sanatsal ve edebi çalışmalarda nasıl uygulanabileceğine dair yeni bir bakış açısı sunarken, Taner’in Türk tiyatrosundaki etkisini de psikolojik bir çerçevede değerlendirme fırsatı sağlamaktadır. Bu araştırma, Jung tipolojisinin edebiyat ve tiyatro bağlamındaki uygulama potansiyelini de açığa çıkarmayı hedeflemektedir.