İçme Suyu Şebekelerinde Oluşan Su Kayıp Ve Kaçaklarının Scada Sistemi Yardımıyla Analiz Edilmesi: Yozgat İli Örneği

Abstract

Su insan hayatı için çok önemlidir. Suyun insanlara temiz ve sağlıklı olarak ulaştırılabilmesi için insanların kullanımına sunulmadan önce depolandığı tankların da güvenilir ve temiz olması gerekmektedir. Su yoluyla bulaşıcı hastalıkların taşınma riskini engellemek için su depolama tanklarında tutulan sulara arıtma ve dezenfekte işlemleri yapılır. SCADA sistemleri ile içme suyu dağıtımında merkezi bir kontrol ve izleme sağlanarak suyun akışı uzaktan takip edilir. Toplanan veriler sayesinde depolama tanklarında meydana gelebilecek olumsuz durumlar otomatik olarak algılanabilir ve gerektiğinde sistem üzerinden müdahale edilerek su dağıtımı yönetilebilir. Ayrıca su kaçakları tespit edilerek şebekeye verilen suyun tamamının kullanıcıya ulaştırılması sağlanabilir. Bu çalışmada Yozgat ilinde bulunan 4 adet terfi merkezi ve 13 adet su depolama tankındaki veriler incelenerek su kaynağından su depolama tanklarına ve suyun insanların kullanımına sunulmasına kadar olan tüm süreçlerin SCADA sistemi ile uzaktan kontrol edilmesi sağlanmıştır. Tortu oluşumundan kaynaklanan su seviyesi, basınç, pH ve sıcaklık değişimleri analiz edilerek şebekede meydana gelen su kaçakları tespit edilmiş ve suyun kalitesi hakkında veriler elde edilmiştir. İstasyonlardan sürekli

olarak alınan veriler sonucunda bir yılda su şebekesine basılan su miktarının %60’ının kayıp- kaçak olduğu tespit edilmiştir. Geçmiş yıldaki verilere nazaran SCADA sisteminin kullanımıyla alınan önlemler sonucunda sorunların %51 oranında azaldığı rapor edilmiştir. Sistem sayesinde tespit edilen tortu oluşumları kısa sürede önlenerek suyun temiz ve sağlıklı bir şekilde kullanıcıya ulaştırılması sağlanmıştır.